Për disa njerëz temperaturat e ftohta dhe ditët më të shkurtra sjellin ndër mend mrekullitë e stinës së ftohtë, mbrëmje komode pranë oxhakut me zjarrin bubulak. Por, për të tjerë kjo stinë përkthehet në dëshpërim, mërzitje.

Shkencëtarët thonë se mund të ketë një indikacion se pse disa njerëz vuajnë nga çrregullimi emocional sezonal (SAD), ndërsa të tjerë jo. Sipas një studimi të kohëve të fundit, ngjyra e syve mund të luajë një rol të rëndësishëm.

Hulumtimi i ri, i botuar në revistën e Shkencës dhe Psikologjisë së Sjelljes, zbuloi se njerëzit me sy të çelët ose të kaltër tentonin të kishin më pak disponim sezonal gjatë dimrit, si edhe probleme me peshën, oreksin, gjumin dhe aktivitetin social.

Studimi përfshinte 175 studentë universitar dhe të diplomuar nga Jugu i Uellsit dhe Qipro, me një moshë mesatare afro 24 vjeç.

“Arsyeja pse ngjyra e syve mund t’i bëjë disa njerëz më të prirur ndaj depresionit ose ndryshimeve të humorit mund të jenë për shkak të sasisë së dritës që mund të procesojnë sytë e një individi”, shkruan Lance Workman, PhD, autori kryesor i studimit dhe profesor i psikologjisë në Universitetin e Uellsit.

Sytë me më pak pigment të kaltër ose gri, për shembull, janë më të ndjeshëm ndaj dritës, që do të thotë se ata nuk kanë nevojë të absorbojnë aq shumë për qelizat e tyre retinale për të marrë dhe përpunuar imazhe. Kjo gjithashtu do të thotë, se njerëzit me nuanca të syve të hapura lëshojnë më pak melatonin gjatë vjeshtës dhe dimrit.

Melatonina është një hormon i prodhuar nga trupi që na ndihmon të kalojmë në gjumë. Por, disa ekspertë besojnë se shumë melatoninë ose një çekuilibër i melatoninës dhe serotoninës, një tjetër hormon që rregullon gjendjen e humorit mund t’i bëjë njerëzit të ndihen të lodhur ose të depresuar.

Prandaj, Workman shkroi, njerëzit me nuancë sysh të hapur prodhojnë melatoninë më pak dhe mund të kenë “rezistencë ndaj çrregullimeve emocionale sezonale”, edhe pse ai thekson se nuk është garanci kundër depresionit të dimrit.

Hulumtimet e mëparshme kanë sugjeruar gjithashtu që njerëzit me sy kafe ose të errët kanë më shumë gjasa të jenë në depresion sesa ato me nuancë kaltër.

Natyrisht, Workman thotë se ngjyra e syrit nuk është aspak faktori i vetëm që përcakton nëse një person do të zhvillojë depresionin sezonal apo jo. Edhe njerëzit që shpenzojnë shumë orë në ambiente të mbyllura janë gjithashtu më të prekshëm ndaj rënies në depresion.